We hebben een gezonde leefomgeving nodig en bomen zijn daarbij onmisbaar. Maar wanneer is een wijk groen genoeg? Om dit inzichtelijk te krijgen hebben we de Bomennorm ontwikkeld. Deze norm brengt in kaart hoeveel boomkroonvolume (BKV) er nodig is voor een gezonde leefomgeving.
Waarom boomkroonvolume?
Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat vanaf 30% boomkroonbedekking de positieve effecten op onze gezondheid toenemen. Cecil Konijnendijk heeft dit wereldwijd op de kaart gezet met de 3+30+300-vuistregel. Het cijfer 30 staat voor boomkroonbedekkingsgraad, ofwel het percentage van het grondoppervlak dat door boomkronen bedekt moet zijn. Dit percentage (30%) is doorgerekend naar BKV. Volume geeft namelijk een beter beeld van het formaat van de boom. Bovendien bepaalt BKV de waarde van de functies van de boom (de mate waarin de boom ecosysteemdiensten levert).
Nulmeting boomkroonvolume
Om te bepalen wat de vergroeningsopgave is, dient er eerst een nulmeting plaats te vinden. Deze meting laat zien wat de hoeveelheid BKV op dit moment is en wat er nog moet gebeuren om een gezonde leefomgeving te creëren. Voorbeeld: volgens de ondergrens BKV-klasse ‘sterk’ 2,2 – 2 (nulmeting) = 0,2 miljoen m3 BKV per km2.
Boomkroonvolume vaststellen
Als je wil vaststellen hoeveel BKV een boom heeft, kun je dit op twee manieren doen: berekenen en meten. Berekenen doe je aan de hand van een ellipsoïde. Hiervoor heb je de volgende datakenmerken nodig: de boomhoogte, de kroondiameter en de opkroonhoogte.
Boomkroonvolume meet je op basis van satelliet- en luchtbeelden of Lidar-technieken. Gebruik de ellipsoïde als rekenmethodiek om de data om te zetten naar BKV, deze komt overeen met de Bomennorm.
Ambitie vaststellen
Bepaal zelf de vergroeningsopgave. De aanpak van de opgave bestaat uit vijf stappen:
- Bepaal het BKV: Voer een nulmeting uit voor het project (bijvoorbeeld een wijk of buurt) op basis van data of een exacte meting.
- Bepaal de mate van verstedelijking: Zoek de omgevingsadressendichtheid op voor het projectgebied.
- Stel de ambitie vast: Wat wordt de gewenste ‘mate van BKV’ voor het projectgebied (bijvoorbeeld op basis van het omgevingsplan)?
- Bepaal hoeveel BKV erbij moet komen om op termijn aan de ambitie te voldoen: De ondergrens van de klasse minus de nulmeting geeft de bomenbalans en dus de opgave weer.
- Bepaal hoe de vergroeningsopgave gerealiseerd kan worden: Bereken met Boommonitor hoeveel bomen/BKV er nodig is om de ambitie te verwezenlijken.
Als je meer BKV wil realiseren, dien je rekening te houden met de daarbij behorende boven- en ondergrondse groeiruimte. Wil je meer weten over de Bomennorm? Lees dan de Bomennorm brochure of bekijk de Bomennorm instructiefilm.
